Czym tak naprawdę jest marker nowotworowy?
Marker nowotworowy to konkretna substancja krążąca we krwi produkowana zarówno przez komórki nowotworowe jak i prawidłowe. Grupa badań laboratoryjnych oceniających poziom tych substancji jest klasyfikowana jako markery nowotworowe. Do badań zaliczanych w poczet podstawowych markerów nowotworowych należą między innymi AFP, CA-125, CA-15.3, CA-19.9, PSA, CEA. Celem badania poziomu markerów nowotworowych w badaniach przesiewowych jest wczesne rozpoznanie nowotworu. Wynik poziomu stężenia konkretnego markera nowotworowego w organizmie pomaga w ocenie stanu zaawansowania nowotworu, diagnostyce różnicowej, jak również kontroli efektów leczenia. Podwyższony poziom konkretnego markera nowotworowego nie musi świadczyć o chorobie nowotworowej. Przykładem jest podwyższony poziom markera CA-125, który może być podwyższony z powodu raka jajnika jak i w przypadku endometriozy, mięśniaków macicy i wtedy gdy badanie jest wykonane w czasie miesiączki. Podwyższony poziom markerów nowotworowych nie mówi, że ktoś ma raka lub nie. Markery nowotworowe pomagają jedynie w diagnozie, a nie są jej ostatecznym wynikiem.
Marker nowotworowy PSA - swoisty antygen sterczowy jest podstawą we wczesnym rozpoznawaniu nowotworu gruczołu krokowego - raka prostaty. Rak prostaty jest nowotworem występującym tylko u mężczyzn, liczba zachorowań narasta z roku na rok. W dokładniejszej diagnostyce raka prostaty korzysta się następnie z badania TRUS, czyli przezodbytniczego badania USG gruczołu sterczowego (prostaty). Dzięki któremu obrazujemy wielkość ognisk raka, ich lokalizację i ilość.
Nowotwory przewodu pokarmowego stanowią 15-20 % wszystkich nowotworów. Do nowotworów przewodu pokarmowego zaliczają się między innymi nowotwór żołądka, jelita grubego, trzustki, pęcherzyka żółciowego oraz rozmaite guzy w obrębie jamy brzusznej. Niezwykle pomocne są badania przesiewowe, które ułatwiają wczesne rozpoznanie nowotworów. Podwyższony poziom markera CA-19.9 może wskazywać na raka trzustki i raka jelita grubego. Podwyższony poziom markera CEA jest odnotowywany w przypadku nowotworów okrężnicy i odbytnicy. We wczesnym wykrywaniu raka wątroby udział bierze marker nowotworowy AFP. Rak jelita grubego jest drugim pod względem częstości zachorowań nowotworem złośliwym w Polsce. Dodatkowo zachorowalność na ten nowotwór w regionie gdańskim jest najwyższa w Polsce.
Rak piersi jest nowotworem złośliwym powstającym z komórek gruczołu piersiowego. Rak piersi jest najczęściej występującym nowotworem u kobiet. Nowotwór ten najczęściej występuje u kobiet, ale zdarza się również choć niezwykle rzadko u mężczyzn. U obu płci ryzyko zachorowania na raka piersi wzrasta wraz z wiekiem. U kobiet z mutacją genów BRCA życiowe ryzyko wystąpienia raka piersi wynosi 80%, a raka jajnika 30%. Marker nowotworowy CA-15.3 jest badaniem niezwykle ważnym we wczesnej diagnostyce raka piersi. Podwyższony poziom markera CA-15.3 może wskazywać na raka piersi. W profilaktyce raka piersi kluczowym są regularne wizyty ginekologiczne, USG piersi i mammografia, które pozwalają wcześnie stwierdzić obecność zmian chorobowych. Podwyższony poziom markera CEA zaobserwowano również w rozwoju guzów piersi i płuc.
Rak szyjki macicy jest także bardzo popularnym nowotworem wśród kobiet, co roku na całym świecie zapada na niego 500 000 kobiet. Ponadto, połowa kobiet, u których zdiagnozowano raka szyjki macicy nigdy nie wyzdrowieje ponieważ nowotwór został zdiagnozowany zbyt późno. Za powstanie raka szyjki macicy odpowiada najczęściej, czyli w 95% infekcja onkogennymi szczepami wirusa HPV. Infekcja ta jest przenoszona drogą płciową. Metodą, która znacznie zmniejsza ryzyko zachorowania na raka szyjki macicy, jest szczepionka przeciwko wirusowi HPV. W naszym Centrum Medycznym MEDI – MEDIC można zaszczepić się przeciwko wirusowi HPV. Szczepi się zwykle kobiety od 13 do 35 roku życia. Choć w Australii szczepieni są również chłopcy w 13 roku życia.
Napisany przez www.medimedic.pl: 2017-02-07