Proktologia jest to dział medycyny zajmujący się chorobami końcowego odcinka przewodu pokarmowego, czyli odbytu i odbytnicy, takich jak : nowotwory odbytu i odbytnicy, zylaki odbytu, stany zapalne, świąd. Schorzenia te rozpoznawane są najczęściej poprzez wykonanie badań endoskopowych ( anoskopia/ rektoskopia) oraz popranie wycinków tkanek do badania histopatologicznego lub wymazów do badania bakteriologicznego i mykologicznego.
Schorzenia odbytu leczone są zachowawczo lub operacyjnie, w zależności od wskazań medycznych.
Jakie objawy powinny nas skłonić do wizyty u proktologa?
- Obecność świeżej krwi w stolcu/na papierze toaletowym
- Ból i świąd okolicy odbytu
- Bolesne lub utrudnione oddawanie stolca
- Ból utrzymujący się po defekacji
- Obecność wydzieliny z odbytu (tzw. mokry odbyt)
- Nietrzymanie stolca
- Wyczuwalne guzki lub inne zmiany w okolicy odbytu
Wbrew powszechnej opinii choroby odbytu są dość częste. Ocenia się, że 50-90% ludzi przynajmniej raz w życiu cierpi z powodu choroby hemoroidalnej, która jest najczęstszym schorzeniem odbytu.
Choroba hemoroidalna znana jest także pod innymi nazwami: guzki krwawnicze, żylaki odbytu, czy po prostu hemoroidy. Do przyczyn hemoroidów zaliczamy: długotrwałe przesiadywanie w toalecie i silne parcie na stolec spowodowane zaparciami, ciąża i porody drogą naturalną, dieta uboga w błonnik o wysokiej zawartości tłuszczów, nadmierne spożycie alkoholu, siedzący tryb życia.
Hemoroidy, choć dla wielu może to być zaskakujące, są fizjologiczną strukturą naczyniową występującą w kanale odbytu u każdego człowieka. Mają one strukturę jamistą, napełniając się krwią pomagają w utrzymywaniu stolca. Problem pojawia się kiedy hemoroidy przerastają i wypadają. Wtórnie do przerostu w guzkach może rozwinąć się stan zapalny i zakrzepy.
Objaw choroby mogą być bardzo uciązliwe. Podstawowym objawem jest obecność żywoczerwonej krwi w czasie oddawania stolca lub bezpośrednio po defekacji. Czasem chorzy są w stanie wyczuć wypadanie guzków podczas defekacji. W obrębie guzków może pojawić się zakrzep i stan zapalny, który jest przyczyną silnego bólu, świądu, oraz brudzenia bielizny przez wydzielinę.
Podczas badania proktologicznego lekarz będzie mógł określić stopień zaawansowania guzków i zaproponować adekwatne leczenie. W przypadku dolegliwości o małym nasileniu wystarczające może być leczenie zachowawcze, polegające między innymi na odpowiedniej diecie, uregulowaniu wypróżnień i odpowiedniej higienie odbytu. W niektórych wypadkach konieczne jest jednak leczenie operacyjne. Część procedur stosowana w leczeniu żylaków odbytu jest minimalnie inwazyjna i jest wykonywana w ramach tzw. chirurgii jednego dnia, pozwalającej choremu na powrót do domu jeszcze w dniu zabiegu. Do najczęstszych metod leczenia zabiegowego należą opaskowanie żylaków odbytu, fotokoagulacja w podczerwieni, krioterapia czy skleroterapia.
Drugim, również dosyć częstym schorzeniem jest szczelina odbytu. Jest to wąski ubytek błony śluzowej odbytu, który najczęściej powstaje podczas oddawania twardego stolca. Szczelina odbytu może ulec nadkażeniu, a utrzymujący się stan zapalny prowadzi do przewlekłej szczeliny odbytu, która trwa dłużej niż 8 tygodni. Objawami choroby są: silny, przeszywający ból podczas oddawania stolca i utrzymujący się do kilku godzin po defekacji, ślady krwi w stolcu i na papierze toaletowym, uporczywy świąd, oraz wydzielina. Powikłaniem szczeliny może być powstanie ropnia przyodbytowego wymagającego interwencji chirurgicznej, dlatego ważne jest wczesne zdiagnozowanie i wyleczenie choroby. Najczęściej wystarczające jest leczenie niechirurgiczne polegające na zmianie objętości i konsystencji stolca za pomocą odpowiednich środków zmiękczających, leczeniu przeciwbólowym i nawilżającym.
Do rzadszych schorzeń końcowego odcinka układu pokarmowego należą: torbiel włosowa, ropień odbytu, przetoki okołoodbytowe, wypadnięcie odbytnicy i kłykciny kończyste.
Należy również pamiętać, że w obrębie odbytu i odbytnicy może rozwinąć się rak. Wczesne jego wykrycie wiąże się z korzystnym rokowaniem i dużą szansą na całkowite wyleczenie.
Objawy powyższych chorób mieszczą się w zakresie objawów alarmujących opisanych na początku artykułu, dlatego w przypadku wystapienia któregoś z nich, bardzo ważne jest udanie się do lekarza w celu zdiagnozowania i wdrożenia odpowiedniego leczenia.
Napisany przez www.medimedic.pl: 2018-10-30