Uszkodzenie więzadła krzyżowego przedniego ACL

Uszkodzenie więzadła krzyżowego przedniego ACL.

Aby mówić o uszkodzeniu więzadła warto wspomnieć jaki jest mechanizm powstawania.

Główne mechanizmy uszkodzenia ACL wg Palmera i Kennedy’ego [.1.]to:

•  Odwiedzenie podudzia w zgięciu i rotacja wewnętrzna
•  nadmierny wyprost kolana z rotacją wewnętrzną goleni
•  przywiedzenie podudzia w zgięciu i rotacja zewnętrzna
•  bezpośredni uraz goleni z przemieszczeniem w płaszczyźnie strzałkowej.

Przyczyny uszkodzenia ACL podczas uprawiania różnych dyscyplin sportowych:

• sytuacja, w której na kończynę obciążoną będącą w niewielkim zgięciu zadziała bezpośrednia siła zewnętrzna ( kopnięcie, uderzenie ) w wyniku której dojdzie do nagłego skoślawienia kolana
• nagły przeprost w stawie kolanowym spowodowany bezpośrednim uderzeniem bądź kopnięciem od przodu w staw będąc w chwili uderzenia w wyproście ( karate )
• koślawienie goleni z jednoczesną rotacją zewnętrzną do którego może dojść podczas uprawiania narciarstwa ( tzw. „złapanie krawędzi” )
• gwałtowne i silne napięcie mięśnia 4-głowego jako „ obrona „ przed upadkiem do tyłu na plecy.
• sytuacja, w której wykonujemy gwałtowny skręt tułowia i obrót uda na zewnątrz podczas gdy kolana jest lekko ugięte a stopa ustabilizowana na podłożu ( piłka nożna, koszykówka) Nagły skręt tułowia powoduje rotację wewnętrzną goleni i szpotawe ustawienie kolana co w efekcie prowadzi do uszkodzenia ACL.[.2.]

Objawy uszkodzenia ACL:

§  ból

§  dźwięk w postaci trzasku słyszany w czasie urazu

§   wysięk- szybkość narastania obrzęku zależy od masywności urazu, po uszkodzeniu ACL wysięk narasta powoli

§  niestabilność kolana- gdy ACL nie zostanie odtworzone operacyj O’Donoghue podaje 5 stopni niestabilności stawu:[.3.]

1. (0)- nie stwierdza się patologicznej ruchomości stawu

2. (1+)- nieznaczna wiotkość stawu, niezauważalna przez chorego

3. (2+)- patologiczna ruchomość stawu, mierna wydolność kończyny

4. (3+)- wyraźna patologiczna ruchomość, okresowe podwichnięcia i wysięki

5. (4+)- ciężka niestabilność stawu, zaburzenia czynności kończyny

§  Zaniki mięśniowe- mięsień czworogłowy uda głównie część przyśrodkowa i m. prosty

§   ograniczenie ruchomości w stawie- długotrwałe unieruchomienie

Sposób leczenia uszkodzenia więzadła krzyżowego przedniego zależy od : wieku, płci, zawodu , wyjściowego stanu zdrowia, aktywności fizycznej i współistniejących uszkodzeń w stawie kolanowym.

Wyróżniamy dwie drogi leczenia:

1.  zachowawczą- polega ona na przywróceniu stabilności stawu kolanowego poprzez wzmocnienie zastępczych stabilizatorów kolana, czyli torebki stawowej  i mięśni. To leczenie wiąże się z łagodzeniem bólu, obrzęku oraz zapalenia około- i śródstawowego. U osób młodych, aktywnych fizycznie, sportowców leczenie to nie będzie zadowalające gdyż wymaga od nich obniżenia aktywności fizycznej.[.4.]

2.   operacyjną- polega ona na przywróceniu ciągłości  przerwanego więzadła i jego fizjologicznego napięcia. Obecnie wszystkie zabiegi wykonuje się metoda artroskopową co powoduję szybszą rehabilitację.[.5.] Istnieje dużo sposobów rekonstrukcji ACL. Korzysta się m.in. z więzadła właściwego rzepki (PT), ścięgna mięśnia półścięgnistego i smukłego (ST.G), ścięgno mięśnia czworogłowego (QT).  Stosuje się też ścięgna Achillesa i powięzi szerokiej do przeszczepów autogennych.[.6.]

Po zabiegu operacyjnym bardzo ważną rolę odgrywa specjalistyczna REHABILITACJA, która ma pomóc powrócić do pełnej sprawności. (więcej na ten temat w zakładce rehabilitacja)

Dodatkowym sposobem przyspieszenia powrotu do pełnej sprawności jest terapia ORTHOKINE. (więcej na ten temat znajda Państwo w innym artykule)

Bibliografia:

1.  Palmer I.: On the injures the ligaments of the knee joint. A clinical study. AC. Chir. Scund. 1938. Supl.53

2 .Górecki A.: Uszkodzenia stawu kolanowego. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, W-wa 2002

3. O’Donoghue DH: Surgical treatment of fresh injuries to the major ligaments of the knee. J Bone Joint Surg Am 1955; 37

4. Górecki A.: Przewlekłe przednie niestabilności stawu kolanowego. Warszawska Akademia Medyczna, W-wa 1988

5. Trzastka T. Medicina Sportiva, 2002, vol.6, Suppl. 2

6.  Chirurgia kolana, Artroskopia, Traumatologia sportowa volume 4,nr. 2, 2007,s. 27-37