Biopsja tarczycy

Biopsja tarczycy (BAC biopsja aspiracyjna cienko-igłowa) - jest to nakłucie zmian ogniskowych w gruczole tarczycowym cienką igłą (najczęściej 0,5mm) pod kontrolą USG. Celem tego badania jest uzyskanie informacji na temat budowy, struktury oraz pochodzenia zmian, które w ocenie lekarskiej były wskazaniem do wykonania badania.

Wykonanie biopsji tarczycy zawsze odbywa się po uprzednim zbadaniu palpacyjnym i ultrasonograficznym gruczołu przez lekarza. Umożliwia to ustalenie dokładnego miejsca zmiany, najlepszego punktu wkłucia igły oraz jej toru w miąższu tarczycy podczas BAC. Ponadto daje szansę na stwierdzenie dodatkowych zjawisk mogących ułatwić diagnozę (np. powiększone węzły chłonne, zwapnienia, wzmożony przepływ naczyniowy)

A zatem do czego służy biopsja?

W badaniu można:

wykluczyć proces nowotworowy- pozwala to na odstąpienie od niepotrzebnego leczenia operacyjnego, które dawniej było jedyną szansą na pobranie zmiany, poznanie jej charakteru i ewentualne jednoczesne jej leczenie

wykryć proces nowotworowy- umożliwia podjęcie przez lekarza decyzji co do najlepszego sposobu leczenia nowotworu, najczęściej operacyjnego, ale czasami też hormonalnego lub przy użyciu radiojodu

wykryć zmianę podejrzaną- czyli taką, która może mieć charakter złośliwy, ale przy pomocy BAC nie można tego rozstrzygnąć. Wówczas konieczny jest zabieg operacyjny w celu pobrania zmiany i określenia jej charakteru w badaniu histologicznym ( najczęściej dotyczy to guzów pęcherzykowych oraz guzów onkocytarnych)

opróżnić zmianę o charakterze płynowym- co powoduje zmniejszenie masy torbielowatej, a tym samym zmniejszenie objętości gruczołu tarczycowego

wykryć niektóre typy zapaleń tarczycy- co daje informację na temat najlepszej terapii w konkretnym przypadku

Biopsja tarczycy, jako badanie inwazyjne, nie jest procedurą wykonywaną rutynowo. Istnieją określone wskazania, których stwierdzenie jest podstawą do skierowania pacjenta na badanie.

Kiedy tego typu badanie jest wskazane?

Guzek pojedynczy lub w wolu guzkowym, wyczuwalny palpacyjnie przez pacjenta lub lekarza

guzek, który został uwidoczniony w badaniu USG, a nie jest wyczuwalny palpacyjnie, w przypadku, gdy lekarz stwierdza, że spełnia on kryteria złośliwości (zmiana hypoechogenna, o nieregularnych granicach, z obecnością mikrozwapnień, mało podatna w elastografii)

szybki wzrost guzka, szczególnie gdy towarzyszy temu jego twarda konsystencja, brak przesuwalności względem skóry i głębszych tkanek, powiększone węzły chłonne, a także jeśli dany pacjent przebył wcześniej napromienianie tej okolicy z jakiegokolwiek powodu (chłoniak, guzy głowy i szyi)

wole z dużą bolesnością podczas badania palpacyjnego lub wole o wyraźnie zwiększonej spoistości

Należy tutaj podkreślić, że nie każda zmiana w tarczycy wymaga nakłucia. Jeśli zmiana jest mała, nie przejawia żadnych cech mogących świadczyć o jej potencjalnej złośliwości, towarzyszy jej jawna lub subkliniczna nadczynność tarczycy, a w scyntygrafii ma charakter guzka gorącego, można odstąpić od wykonywania biopsji, gdyż ryzyko rozwoju raka jest niewielkie.

Jak przebiega badanie?

Biopsja tarczycy należy do grupy zabiegów tzw. jednego dnia. Badanie jest bezpieczne, niebolesne, nie wymaga znieczulenia. Zawsze poprzedzone jest oceną palpacyjną oraz wizualizacją zmiany w badaniu USG. Następnie lekarz podejmuje decyzję o najlepszym miejscu do wkłucia igły. Igły stosowane do BAC należą do najmniejszych dostępnych na rynku (mają około 0,4-0,5mm średnicy zewnętrznej) i są dużo mniejsze niż igły stosowane do zastrzyków czy pobierania krwi (0,7-0,8 mm średnicy), stąd nakłucie tarczycy jest bezbolesne. Nie ma potrzeby stosowania znieczulenia, które wiązałoby się z dodatkowym, zupełnie niepotrzebnym wkłuciem. Większość pacjentów po zabiegu nie wiąże z nim żadnych przykrych odczuć bólowych.

Po wkłuciu igły, pod kontrolą USG, lekarz aspiruje do strzykawki treść ze zmiany, która następnie jest rozprowadzana na szkiełku podstawowym, odpowiednio utrwalana i poddawana ocenie patomorfologicznej.

Czasami zdarza się, że lekarz musi kilkukrotnie nakłuć tarczycę, gdyż nie udało mu się pobrać odpowiedniej próbki, jednak nie zdarza się to często, szczególnie gdy pacjent współpracuje, czyli nie porusza się podczas badania. Czas trwania badania to 20 min.

Wynik badania cytologicznego tarczycy powinien składać się z dwóch części- opisowej oraz wniosku diagnostycznego. Zawsze powinien być interpretowany łącznie z badaniem palpacyjnym oraz ultrasonograficznym. Wynik biopsji pomaga podjąć decyzję co do dalszego postępowania.

 

Napisany przez www.medimedic.pl: 2017-04-09